مدیرکل امور بچه ها و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور: رشد10 درصدی فرزندخواندگی درسال کرونایی - پایگاه خبری شیرگاه نیوز

به گزارش گروه جامعه خبرگزاری فارس سال 99 را شاید بتوان عجیب ترین سال دهه پایانی قرن 14 دانست؛ سالی که سایه سنگین ویروس کرونا همه معادلات زندگی و مراودات اجتماعی و اقتصادی مان را دستخوش تغییرات جدی کرد و سالی غافلگیرنماینده برای خیلی ها بود. اما همین سال عجیب در کنار خبرهای تلخش خبرهای خوب و امیدوارنماینده هم کم نداشت.سازمان بهزیستی کشور و حوزه بچه ها و نوجوانان این سازمان آبستن بسیاری از این خبرهای خوب و اتفاقات سازنده بود. در اولین روزهای سال جدید سراغ مدیرکل امور بچه ها و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور رفتیم تا پیگیر اتفاقات این حوزه باشیم.گفت و گوی ما با سعید بابایی با مرور تلخ ترین، شیرین ترین و مهم ترین خبر شروع شد.

*مهم ترین خبرحوزه بچه ها و نوجوانان سازمان بهزیستی در سالی که گذشت چه بود؟

مهم ترین خبر حوزه امور بچه ها و نوجوانان در سالی که گذشت، تصویب سند تأسیس سازمان تعلیم و تربیت کودک بود که بر اساس آن مسئولیت حوزه مهدهای کودک از سازمان بهزیستی به وزارت آموزش وپرورش انتقال یافت. امیدواریم این سازمان با قوت و قدرت بیشتر تشکیل گردد و مدیران خوبی بر آن گمارده شوند تا شاهد شرایط مطلوب تری برای بچه ها این سرزمین باشیم.

*شیرین ترین اتفاق حوزه بچه ها و نوجوانان بهزیستی در سال 99 چه بود؟

شیرین ترین خبر در این حوزه راه اندازی سامانه ملی فرزندخواندگی بود. این سامانه برای ثبت نام سریع تر، تشکیل پفراینده به صورت اینترنتی و کمتر شدن رفت وآمدها راه اندازی شد تا علاوه بر سرعت بخشیدن به فرایند فرزندخواندگی جلوی عدم شفافیت و سفارش های فرزندخواندگی هم گرفته گردد. چون فرزندانی که قابلیت سپرده شدن به خانواده ها را داشته باشند کم است و در حال حاضر تعداد خانواده های متقاضی فرزندخواندگی بیشتر از تعداد فرزندان بی سرپرست واجد شرایط است. به همین دلیل معتقدیم نوبت در این حوزه حق الناس است و اگر رعایت نگردد تبعات مادی و معنوی به دنبال خواهد داشت. این سامانه می تواند بخش زیادی از رعایت این حق شهفرایندی را سبب ساز باشد. البته خبر خوش دیگر اینکه راه اندازی سامانه ملی فرزندخواندگی در سال گذشته منجر به رشد متقاضیان فرزندخواندگی شد. مقایسه آمار فرزندخواندگی 6 ماه اول سال 99 نسبت به 6 ماه اول سال 98 رشد 5 تا 10 درصدی را نشان می دهد.

خبر شیرین دیگر این بود که در ایام کرونا خوشبختانه هیچ یک از بچه ها و نوجوانان دارای سرپرست غیرموثر تحت پوشش سازمان بهزیستی در مراکز شبه خانواده و شیرخوارگاه ها صدمه نخوردند و به سلامت هستند. همچنین مربیان زیادی نیز علیرغم مبتلا شدن به کرونا به سلامت از این بیماری گذشتند. تنها یکی از همکاران ما به رحمت خدا رفتند که ان شاءالله قرین رحمت واسعه الهی باشند.

کرونا به 4شیرخوارگاه راه پیدا کرد/ یک مورد هم فوتی در مراکز نگهداری بچه ها نداشتیم

*کرونا به شیرخوارگاه های کشور راه پیدا کرد؟

ما در کشور 33 شیرخوارگاه داریم. کرونا تنها به 4 شیرخوارگاه راه پیدا کرد اما خوشبختانه سبب آسیب به بچه ها و مربیان نشد. از زمان ورود کرونا به کشور دستورالعمل های خاص مقابله با این ویروس به شیرخوارگاه ها و مراکز شبه خانواده ابلاغ شد تا خدای ننموده شاهد ابتلای بچه ها و شیرخوارگان مراکز به کرونا نباشیم. این بچه ها نزد سازمان بهزیستی امانت هستند. باوجود مراقبت ها کرونا به بعضی از مراکز شبه خانواده ما ورود کرد اما خوشبختانه حتی یک مورد فوتی از میان بچه ها و نوجوانان این مراکز نداشتیم.

*چند کودک در شیرخوارگاه های کل کشور نگهداری می شوند؟

به طور متوسط حدود هزار کودک در شیرخوارگاه ها نگهداری می شوند که تعدادی از آن ها پس از اطمینان از شرایط خانواده آن ها، بازپیوند می شوند و بعضی نیز پس از دریافت حکم قضایی به فرزندخواندگی می فرایند.

تلخ ترین خبر؛ تعطیلی مهدهای کودک و بیکاری هزاران مربی

*تلخ ترین خبر حوزه بچه ها و نوجوانان سازمان بهزیستی در سال 99 چه بود؟

تلخ ترین خبر، شیوع کرونا و آسیب دیدن طیف عظیمی از بهره برداران یعنی مؤسسان و مربیان مهدهای کودک و همچنین جدا شدن حوزه مهدهای کودک از پیکره سازمان بهزیستی بود. شاید بعضی گمان می نمایند مهدهای کودک همان چند مهدکودک بالای شهر کلان شهرها هستند، اما احتمالاً امروز بر همگان آشکارشده است که بیش از 7 هزار مهدکودک در مناطق روستایی و حدود 2 هزار مهدکودک در مناطق حاشیه شهری دایر بودند که باعث خدمت رسانی به بچه ها مناطق کم برخوردار بودند که امیدواریم این خدمات توسط سازمان جدید تداوم و ارتقاء یابد.

*در سال کرونایی چند درصد مهدهای کودک تعطیل شدند؟

بستگی به استان داشت. استان هایی مثل مازندران و گیلان که شرایط قرمز طولانی تری داشتند، بر اساس مصوبه ستاد استانی کرونا تعطیلی طولانی تری را تجربه کردند. در ماه های اول ورود کرونا به کشور بیش از 50 درصد مهدهای کودک به طور موقت تعطیل شدند.

تسهیلات مشاغل آسیب دیده کرونا به کار مهدهای کودک نیامد

*برای پیشگیری از ورشکستی و یا تعطیلی مهدهای کودک تسهیلاتی برای آن ها در نظر گرفته شد؟

با پیگیری های سازمان بهزیستی مهدهای کودک در زمره مشاغل بسیار آسیب دیده ناشی از کرونا نهاده شد و مدیران مهدها می توانستند در قالب تسهیلاتی که برای مشاغل آسیب دیده در نظر گرفته شد از تسهیلات استفاده نمایند. البته به دلیل تعطیلی های مکرر و عدم توان اقتصادی برای پرداخت اقساط، مدیران مهدهای کودک استقبال زیادی از این تسهیلات که بخش قابل توجهی از آن فقط باید برای پرداخت حقوق پرسنل هزینه می شد، نداشتند. مشاغلی مانند مهدهای کودک برای ادامه حیات احتیاج به حمایت جدی تر تسهیلاتی و حتی تسهیلات بلاعوض دارند. از طرف دیگر ملک بسیاری از مهدهایی که وارد مرحله تعطیلی موقت شده اند استیجاری بود و افزایش قیمت اجاره ها آن ها را به جایی رساند که فعالیت خود را متوقف نمایند.

*واگذاری مهدهای کودک به آموزش وپرورش به کجا رسید و در چه مرحله ای واقع شده است؟

پس از تصویب دستورالعمل سازمان تعلیم و تربیت کودک عملاً اداره مهدهای کودک به وزارت آموزش وپرورش انتقال یافته است. سازمان بهزیستی آمادگی دارد تا تمامی اطلاعات مورداحتیاج این حوزه و تجربیات مدیریتی در سراسر کشور را به سازمان جدید منتقل نماید.

سال 99 بیش از 1700 کودک فرزندخوانده شدند

*یکی از مهم ترین موضوعات حوزه بچه ها و نوجوانان سازمان بهزیستی در حوزه فرزندخواندگی است. آماری از فرزندخواندگی در سالی که گذشت دارید؟

آمار دقیق فرزندخواندگی سال گذشته در فروردین ماه 1400 و پس از نهایی شدن احکام قضایی معین می گردد اما خوشبختانه چیزی که تا بدین جای کار معین است سال جاری نیز بیش از 1700 کودک به فرزندخواندگی رفتند که نشان می دهد کرونا نتوانست سرعت قطار فرزند پذیری را کند کند.

رشد فرزندپذیری بچه ها بیمار و دارای معلولیت بهزیستی در سالی که گذشت

*مهم ترین اتفاقی که سال گذشته در حوزه فرزندخواندگی افتاد چه بود؟

مهم ترین اتفاق در حوزه فرزندخواندگی علاوه بر راه اندازی سامانه فرزندخواندگی، رشد تعداد فرزند پذیری خانواده ها برای بچه ها دارای شرایط خاص بود که امیدوارم این رشد برای سال های آینده نیز ادامه پیدا کند. آمار سال 1399 هنوز نهایی نشده است اما فقط در 6 ماه ابتدایی سال و علی رغم اینکه سال جاری مردم با کرونا و تبعات اقتصادی و اجتماعی آن درگیر بودند بیش از 200 کودک دارای معلولیت و همچنین بچه های با بیماری های صعب العلاج به فرزندخواندگی پذیرفته شدند.

آمادگی 4 موسسه برای حمایت از فرزندپذیری بچه ها خاص

یکی دیگر از اتفاقات خوب حوزه فرزندخواندگی فرهنگ سازی توسط فعالان این حوزه است. در ماه های آخر سال هم زمان 4 موسسه برای ورود به حوزه فرزندخواندگی و فرهنگ سازی برای ترویج این اقدام خیرخواهانه در کشور و حمایت اقتصادی از خانواده های فرزند پذیر اعلام آمادگی نموده اند. امیدواریم در سال جدید با حضور و فعالیت موسسه های خیریه در حوزه فرزندخواندگی تعداد بچه ها شیرخوارگاه ها به ویژه بچه ها خاص به حداقل خود برسد.

مردم کشور ما در فرزند پذیری بچه ها خاص کارنامه قابل قبولی دارند. بد نیست بدانید در 5 سال گذشته، حدود 1400 کودک دارای معلولیت و یا بیماری خاص در سراسر کشور توسط خانواده های نیکوکار به فرزندخواندگی پذیرفته شده اند. از این آمار 602 کودک معلول بودند و 797 کودک دارای بیماری خاص. معلولیت ها هم انواع مختلفی دارند. از ناشنوایی و نابینایی تا معلولیت ذهنی و جسمی.

*در سال جدید برای بهبود فرایند فرزندخواندگی و کاهش مسائل موجود چه برنامه ای دارید؟

تکمیل سامانه فرزندخواندگی، تسهیل فرزند پذیری هم وطنان خارج از کشور به وسیله رایزنی با وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری و قوه قضائی، برگزاری دوره های فرزند پروری برای پذیرفته شدگان مرحله نهایی فرزند پذیری، برگزاری دوره های همسان سازی متصدیان فرزندخواندگی در استان ها از برنامه هایی است که در دستور کار سازمان بهزیستی قرارگرفته است تا با اجرای آن در سال جدید شاهد سرعت دریافت بیش ازپیش فرایند فرزندخواندگی باشیم.

*مهدهای کودک و مسئولیت های مرتبط با آن یکی از مهم ترین وظایف دفتر امور بچه ها و نوجوانان سازمان بهزیستی به حساب می آمد. بعد از سبک شدن بار دفتر امور بچه ها و نوجوانان ، قرار است تمرکز این معاونت برچه حوزه هایی باشد؟

همکاران ما در سراسر کشور بیش ازپیش در حوزه شبه خانواده به فعالیت خواهند پرداخت. مسئولیت سنگین دفتر امور بچه ها و نوجوانان در حوزه شبه خانواده باقوت بیشتر دنبال می گردد. این فعالیت ها در حوزه فرزندخواندگی و فرزندان بالای 18 سال سازمان و همچنین ارتقاء شرایط فرزندان تحت حمایت سازمان در خانواده ها و ارتقاء شرایط مراکز شبه خانواده از برنامه های این دفتر در سال 1400 است.

توسعه مراکز شبه خانواده فضیلت نیست/ بهترین محل نگهداری کودک، خانواده است

*چند مرکز شبه خانواده زیر نظر سازمان بهزیستی فعالیت می نماید؟ در سال 99 و باوجود کرونا و مسائل اقتصادی شاهد افزایش این مراکز بودیم؟

حدود 650 مرکز. البته گسترش این مراکز فضیلت نیست. امیدواریم روزی تعداد مراکز شبه خانواده ما به صفر برسد. بهترین محل نگهداری بچه ها، خانواده زیستی خودشان است و امیدواریم هیچ کودک و نوجوانی از خانواده زیستی خودش جدا نگردد. اگر هم جدا شد باز بهترین جا برای نگهداری آن ها خانواده جایگزین است چه به صورت امین موقت و چه به صورت فرزندخواندگی. بنابراین مراکز شبه خانواده آخرین محل نگهداری امن از بچه ها دارای سرپرست غیرموثر (بی سرپرست و بد سرپرست) هستند.

یک نقد منصفانه؛ضرورت نظارت بیشتر بر مراکز غیردولتی

*اگر بخواهید به عنوان مسئول، نقد منصفانه ای بر عملکرد سازمان بهزیستی در حوزه بچه ها و نوجوانان داشته باشید آن نقد چه خواهد بود؟

سازمان برای نگهداری بچه ها دارای سرپرست غیرموثر، زیاد به بخش غیردولتی اتکا نموده است. باید استانداردهای نظارتی و حمایتی بر بخش غیردولتی افزوده گردد که در حال طی کردن این راستا هستیم.