سرنوشت غم انگیز مریخ نورد چینی که از خواب بیدار نمی گردد! - پایگاه خبری شیرگاه نیوز

ماموریت تیان ون 1 (Tianwen 1) اولین ماموریت بین سیاره ای چین، دومین سالگرد خود را در مدار مریخ در 10 فوریه جشن گرفت، اما مدت ها است که هیچ به روزرسانی در خصوص شرایط مریخ نورد ژورونگ (Zhurong) که به وسیله این ماموریت بر روی مریخ فرود آورده شد، منتشر نشده است.

تیان ون 1 یک مأموریت میان سیاره ای از سوی سازمان ملی فضایی چین (CNSA) به مریخ با ارسال یک فضاپیمای رباتیک است که شامل یک مدارگرد، دوربین قابل نصب، یک سطح نشین و یک مریخ نورد بنام ژورونگ است. این فضاپیما با جرمی نزدیک به پنج تن یکی از سنگین ترین کاوشگر هایی است که به مریخ پرتاب شده و 13 ابزار علمی را با خود حمل می نماید.

این مأموریت با موفقیت از پایگاه پرتاب های فضاپیمای مرکز راه اندازی فضایی ون چانگ در 23 ژوئیه سال 2020 با یک موشک پرتاب سنگین چانگ ژنگ 5 از مرکز راه اندازی فضایی ون چانگ شروع شد و در مسیر مریخ نهاده شد.

این کاوشگر در 10 فوریه 2021 به سیاره مریخ رسید و در مدار این سیاره نهاده شد. در حالی که اهداف بیان شده آن جستجوی شواهدی از زندگی کنونی و گذشته در مریخ و ارزیابی محیط این سیاره ذکر شده است.

اکنون اولین ماموریت بین سیاره ای چین در تاریخ 10 فوریه 2023 دومین سالگرد خود را در مدار مریخ جشن گرفته است، اما هیچ به روزرسانی در خصوص شرایط مریخ نورد ژورونگ ارائه نشده است. مریخ نورد ژورونگ به وسیله ماموریت تیان ون 1 در ماه مه 2022 به علت کاهش انرژی خورشیدی در دسترس خود در طول زمستان در نیم کره شمالی مریخ وارد حالت خواب زمستانی شد.

انتظار می رفت ژورونگ در ماه دسامبر، یعنی در حوالی زمان اعتدال بهاری مریخ از خواب بیدار گردد، اما هنوز خبری نشده است و چین و مقامات فضایی آن در خصوص شرایط این مریخ نورد سکوت نموده اند. رسانه های دولتی چین نیز دومین سالگرد این ماموریت را با مقالات کوتاهی که دستاورد های مدارگرد مریخی تیان ون 1 را با ذکر مختصری از شرح حال ژورونگ برجسته می کردند، جشن گرفتند، در حالی که هیچ تصویر جدیدی از این مدارگرد و مریخ نورد منتشر نکردند.

انتظار می رفت که ژورونگ زمانی که دو شرط برآورده شد، از خواب بیدار گردد. یکی اینکه اجزای کلیدی آن به دمای به بیش از 5 درجه فارنهایت (منفی 15 درجه سانتیگراد) برسند و فراوری انرژی آن به بیشتر از 140 وات برسد. پیش بینی می شد که هر دوی این شرایط در ماه دسامبر محقق گردد. این مریخ نورد برخلاف سایر کاوشگر ها از جمله کاوشگر یوتو (Yutu) متعلق به چین، فاقد واحد گرمکن رادیوایزوتوپی است، اما در عوض دارای یک جفت پنجره است که به یک ماده شیمیایی به نام n-undecane اجازه می دهد انرژی گرمایی را ذخیره کند. این ماده گرما را جذب می نماید و در طول روز ذوب می گردد و در شب دوباره جامد می گردد و گرما را آزاد می نماید.

طوفان های گرد و غبار در منطقه Utopia Planitia در مریخ ممکن است بر توانایی این مریخ نورد برای فراوری گرما و نور تأثیر گذاشته باشند. این موضوع به طور بالقوه می تواند موضوعی باشد که سکوت ژورونگ را شرح می دهد. البته این امید وجود دارد که ژورونگ در شرایط گرم تر یا زمانی که باد های مریخی آرایه های خورشیدی آن را از گرد و غبار پاک می نمایند، دوباره فعال گردد.

ماموریت تیان ون 1 برخلاف مشکل آشکار در ادامه عملیات ژورونگ، موفقیت بزرگی کسب نموده است. این ماموریت اولین اکتشاف بین سیاره ای مستقل چین است و این کشور را پس از ایالات متحده به دومین کشوری تبدیل کرد که با موفقیت یک مریخ نورد را بر روی مریخ فرود می آورد و به کار می اندازد.

هر دو مدارگرد تیان ون 1 و کاوشگر ژورونگ ماموریت های اولیه خود را به خاتمه رسانده اند. زمانی که ماه نورد یوتو در اوایل سال 2014 دچار شکست های پیاپی شد، به روزرسانی هایی منتشر شد، اما اکنون چین در خصوص سرنوشت ژورونگ سکوت پیشه نموده است. تیان ون 1 یکی از سه ماموریتی بود که همراه با مریخ نورد استقامت (Perseverance) ناسا و مدارگرد امید (Hope) امارات متحده عربی در فوریه 2021 به مریخ رسید.

مریخ نورد استقامت که از انرژی هسته ای بهره می برد، در 18 فوریه 2021 روی سیاره سرخ فرود آمد و این ماموریت از آن موقع تا به امروز فعال بوده است و صفحه مربوط به این مأموریت ناسا به طور مرتب به روز می گردد. امارات متحده عربی نیز در دومین سالگرد قرارگیری مدارگرد امید در مدار مریخ خاطرنشان کرد که این فضاپیما مدار خود را برای مطالعه دقیق قمر کوچک سیاره سرخ موسوم به دیموس (Deimos) تنظیم خواهد نمود.

لازم به ذکر است که چین در حال برنامه ریزی یک ماموریت بازگشت نمونه از مریخ به نام تیان ون 3 (Tianwen 3) است که قرار است در سال 2028 پرتاب گردد.