معمار طرح حریم مجموعه تئاتر شهر با کشیدن دیوار به دور این مجموعه مخالف است - پایگاه خبری شیرگاه نیوز

تعیین حریم مجموعه تئاتر شهر از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر همیشه در جامعه هنری و شهری مورد بحث بوده و نظرات متفاوتی درباره آن وجود داشته و دارد. در شرایطی که همگان از شرایط نابسامان اطراف تئاتر شهر برآشفته اند و آن را در شان این مکان فرهنگی نمی دانند، با این همه بخشی از جامعه هنری نسبت به مجزا کردن این بنا واکنش دارند و معتقدند نباید میان مردم و تئاتر شهر فاصله انداخت.

در این مدت بارها جلسات گوناگونی درباره تعیین حریم برگزار گردید و در نهایت چندی پیش از سوی روابط عمومی مجموعه اعلام شد که طرح پیشنهادی بعد از تایید در وزارت ارشاد به تصویب وزارت میراث فرهنگی رسیده است.

سروناز امتیازی معمار، هنرمند و طراحی است که طرح او مورد تایید قرار گرفته و شرحاتی درباره نگاه خود به موضوع تعیین حریم و نیز شیوه کاری خود در این زمینه ارائه می نماید.

امتیازی دانش آموخته معماری و نقاشی است و فعالیت هایش در حوزه های معماری، شهرسازی، نوسازی و احیای بناهای تاریخی بوده و به گفته وی، در روستاها و محله های قدیمی ازجمله کیش، هرمزگان، شمال ایران و...تجربه کاری داشته و در مسابقات معماری و شهر سازی داخلی و بین المللی از جمله طرح مرکز محله تیس مکران، باغ شهر اصفهان و...حائز کسب رتبه و جوایز معماری بوده و پروژه های میان رشته ای او از روستاها تا باغ ها و شهرها و قلعه های تخریب شده ایران که براساس مطالعات دقیق عینی / تحقیقاتی تاریخی بوده و در غالب پروژه های میان رشته ای هنر / معماری نمود پیدا نموده نیز بعلاوه حائز کسب رتبه و جوایز داخلی و بین المللی بوده است.

او در شروع نگاه خود را به معماری این گونه شرح می دهد: نگاهم در معماری همانند یک لمس سبک است بر بنا و زمین. به این نوع نگاه که وابسته به بنا، معنا، احتیاج، عملکرد، مطالعات و در نتیجه درکی که از موضوع نسبت به مسئله ایجاد می گردد، پاسخ مهندسی و زیبایی شناسی داده و بستر طرح خود جوابگوی مسائل خود است و همانند لمسی سبک، احیا و طرح معمارانه برای من شکل می گیرد.

امتیازی با تاکید بر اینکه نمی خواهم اطراف تئاتر شهر دیوار بسازم، ادامه می دهد: با ساختن دیوار در هر جایی حتی حریم شخصی و فکری آدم ها مخالفم، چرا که معتقدم با فهم موضوع و تغییرات سبک منتج شده از درکِ موضوع میتوان ترنسپرنتی ایجاد کرد و فضا و مکان را بازتعریف کرد.

این معمار درباره نگرانی های جامعه تئاتری درباره چگونگی ایجاد حریم در اطراف تئاتر شهر می گوید: (تئاتر شهر در زمره خاطره و تصویر ذهنی شهری تهران Image است. مجموعه تتاتر شهر در یکی از پر ازدحام ترین منطقه ها تهران جای گرفته و قادر به شکل دهی روابط جمعی میان مردم و جامعه تئاتری ها است. این اثر علاوه بر ارزش بصری به الگوی ذهنی تبدیل شده که از گذشته تا حال در هویت فرهنگی و هنری تهران، برای شهروندان، تداعی گر حس مکان (Sense of place) تعلق و خاطره جمعی است.

او پیرامون اینکه معمار طرح حریم مجموعه تئاتر شهر با کشیدن دیوار به دور این مجموعه مخالف است، ادامه می دهد: بله، صدای نگرانی جامعه هنری شنیده شده بود که قرار است برای تئاتر شهر دیوار بگذارند. دیوار در هر دوره ای از جمله دوره ما معنی دارد. من نیز جزو کسانی هستم که با دیوار و جدا نماینده مخالف بودم و هستم اما در معماری، دیوار، فضا، مکان و...معنی دارند و می توانیم معنی آن را عوض کنیم یا به آن معنی تازه ای بدهیم. بنابراین به محض ورود به پروژه و تماشا طرح ها، مسائل و مسائل و آسیب هایی که به این بنا و فضا وارد شده، با ماجرا آشنا شدم.

او اضافه می نماید: مطالعه جامعی درباره حریم تئاتر شهر داشتیم که چه ویژگی هایی داشته است و طی دوران چه تغییراتی نموده و در حال حاضر چه مسائلی دارد و ما چگونه می توانیم فضای اطراف آن را امن کنیم و کمکی باشیم برای حل مسائل.

این معمار با اشاره به اینکه مقصودمان از حریم، حریم امن است، خاطرنشان می نماید: کوشش ما ایجاد حریم امن است تا هنرمندان تئاتر در فضایی امن تر و آزادتر به فعالیت بپردازند و قرار نیست مجموعه را از مردم جدا کنیم، چون مردم باید فرهنگ را ببینند. پس هیچ سانتی از کار پیدا نمی کنید که ما انقطاعی میان بنا و مردم ایجاد نموده باشیم. حریم و حایلی که داریم، دیواره شفاف مواجی است و قسمتهایی مانند مترو، هواکش ها یا ورودی ها هر یک مانند صحنه تئاتر خواهند شد. یعنی حریم تئاتر شهر خود یک صحنه تئاتر است که مردم از لا به لای آن حرکت می نمایند. تیغه هایی که با آنها حریم را ایجاد نموده ایم، همانند نگاتیوهایی است که پشت هم حرکت می نماید. این کانسپتی است که از تئاتر و فیلم داریم. برای هر متراژی از این حریم سناریویی نوشته ایم که در فرم معنی شده است.

امتیازی با اشاره به دیگر اقداماتی که قرار است انجام گردد، می افزاید: زائده های فضا مانند دودکش ها با کاوری پوشانده می شوند که چند عملکردی است و به اصطلاح همان شیرهای ما هستند که ما را به یاد سن های تئاتری تعریف شده بعضی از گونه های نمایش ایرانی می اندازند یا تئاترهای اولیه تماشاخانه سنگلج که با فرم های ساده شده ساخته می گردد و همه اینها به صورت مینیمال خواهد بود.

او از اولین گفتگوهای خود با مدیریت مجموعه تئاتر شهر یاد می نماید و میگوید: در اولین صحبتی که با مجموعه داشتم، تاکید کردم که با کشیدن دیوار در اطراف تئاتر شهر مخالفم و اینجا یک حریم مواج می بینم که میان فضایی بین هنرمندان تئاتر و رهگذران خواهد شد. یعنی ما یک برون داریم و یک درون. الان چیزی وجود ندارد ولی فضا و اتمسفر از هم جدا می گردد.

امتیازی یادآوری می نماید: طی جلسات و صحبت های پی در پی که داشتیم و با حرف ها و آلترناتیوهای مشابهی که پیشنهاد شد، به این طرح نو رسیدیم که بعد از تایید اولیه، به وزارت ارشاد و میراث فرهنگی ارائه شد و البته با پیشنهادهایی که دادند، چالش های مختلفی داشتیم تا به تصویب رسید.

او ادامه می دهد: در طرح ما هر قسمت کار یک تعریف تئاتری دارد؛ نور، سایه، فرم و با هر تغییری که کارشناسان در کار ایجاد می کردند، ما از معنای تعریف شده خود دور می شدیم و براساس آن مهندسی و ساختار کار باید تغییر میکرد اما خوشحالیم بعد از این همه چالش به نتیجه خوبی رسیدیم و امیدوارم در اجرا هم موفقیت آمیز باشد.

این معمار در شرح طرح خود می گوید: طرح حریم ما همان است که در نقشه های اولیه بوده ولی در یک زمان تعیین، ضلع شمالی از وزارت ارشاد به تملک شهرداری در می آید. یعنی متعلق به تئاتر شهر است ولی در تملک شهرداری است. ما اینها را در هم تنیده دیدیم. یعنی مردم هم در این فضا اکت شهری دارند. همه تمرکز طراحی بر این بوده که این فضا، هم محل عبور مردم باشد و هم تئاتری ها کار خود را انجام بدهند تا معنای آن غنی تر گردد. یعنی کنش بیشتری خواهیم داشت. حریم در ضلع شمالی در مناسبت های خاص به صورت باز شونده طراحی شده است و مردم می توانند حرکت و عبور و مرور خود را داشته باشند و در این مسیر مترو و حوض شمالی و...هم در راستای هدف معنایی ما باز تعریف می شوند هم راستا با معنای این مجموعه در خدمت و نظارت ارگان ها، مردم و با تعریف تئاتری.

با امتیازی درباره بازسازی های قبلی تئاتر شهر صحبت می کنیم که خاطراتی تلخ را برای جامعه تئاتری تداعی می نماید و او شرح می دهد: چند نوع بازسازی داریم؛ بازسازی حفاظتی که هدف اصلی آن نگهداری و حفاظت از بنا است، بازسازی تکمیلی یا الحاقی که بازسازی بخشهای از دست رفته بنا به منظور تکمیل موجودیت کالبدی و کاربردی بنا و شرکت دادن آن در زندگی عمومی و محیط، باززنده سازی یا بازسازی تاریخی است و بازسازی جامع که در این نوع بازسازی اقدامات برای برپایی و حفاظت و باززنده سازی بنا انجام داده می گردد.

این نوع بازسازی علاوه بر برپایی و نگهداری بنا، عملکرد و احیای بنا نیز اهمیت دارد و بازسازی استحکامی. اجازه بدهید درباره آنچه در گذشته اتفاق افتاده، نظر ندهم ولی با حساسیتی که وجود دارد، من و گروه کوششمان را نموده ایم. از سوی دیگر، با نگاه دلسوزانه و وسواسی که مدیر مجموعه و همکارانشان دارند، امیدوارم اتفاق های خوبی رخ بدهد. ما رفت و برگشت های زیادی برای اقناع یکدیگر داشتیم و خود من اتاق فکری دارم با حضور جمعی از برنامه ریزان شهری، فلسفه، تجسمی، متخصصان هنری، طراحان، متخصصان شاخه های دیگر و ما نظرات گوناگون را می گیریم و همه چیز را ریشه یابی می کنیم. به همین علت، پروژه تئاتر شهر بیشتر برای ما یک چالش و کار پژوهشی بود.

او تاکید می نماید: در طرح حریم، چیزی اضافه نمی کنیم بلکه هر آنچه را هست، چند عملکردی می کنیم. متریال هم همان است که در بنای تئاتر شهر بوده؛ بتن، آهن، کاشی و...آنالیز نموده ایم که از گذشته چه متریالی در مجموعه استفاده شده و چه عناصر تکرار شونده ای درآن وجود دارد. با این نوع نگاه به مسائل در طراحی پیش رفتیم ؛ ساده، شکیل ، سبک، شفاف، با اصالت و مینیمال. نگاه ما برشی نیست یا قصد نداریم به مجموعه خدشه ای وارد گردد بلکه کوشش نموده ایم این طراحی همسو با صحنه تئاتر باشد با بهره گیری از خود عناصر تئاتر. بکر بودن متریال هم مد نظر بوده است. ضمن اینکه قرار نیست به اصالت بنا لطمه ای وارد گردد. از تکنولوژی هم استفاده می کنم و به نور و سایه اهمیت زیادی می دهم.

سروناز امتیازی با بیان اینکه از نظر مالی هم سعی می کنیم شرایط را به گونه ای در نظر بگیریم که قابل اجرا باشد، درباره تامین هزینه های اجرای این طرح شرح می دهد: آنالیز های زیادی درباره تامین هزینه ها و از طرف دیگر اصولی بودن کار، انجام دادیم و به این فکر کردیم که چگونه امنیت جانی افراد تامین گردد. به هر روی، سعی کردیم متریالی انتخاب کنیم که هم از نظر هزینه بتوانیم جوابگو باشیم و هم از نظر مدت زمان در تعمیر و نگهداری بتواند جوابگو باشد.