مشکل اصلی معماری ما ترویج اشرافی گری و نمایش قدرت است
به گزارش پایگاه خبری شیرگاه نیوز، به گزارش خبرنگار خبرنگاران در سمنان، معماری فقط مجموعه ای از سبک ها و فرم ها نیست و حتی کاملا با شرایط اجتماعی و مالی خود را معین نمی نماید، بلکه مجموعه ای از اینها است. معمولا وقتی صحبت از بناهای سنتی و قدیمی می گردد، اولین چیزی که به نظر می رسد، مصالح بوم آور آن است. معماری بومی برگرفته از الگوهای فرهنگی و نمایانگر آداب و رسوم، روحیه، احساسات، اندیشه و عقیده، ذوق، سلیقه و هنر جامعه است. لذا رشد شکاف بین گذشته و حال و فرسایش فرهنگ بومی لزوم توجه بیشتر معماران به کالبد معماری بومی را ایجاب می نماید. به طور کلی معماری بومی برگرفته از ویژگی های محیطی در جهت برطرف نیازهای انسانی در محیط است و دانش بومی بخشی از ثروت و سرمایه ملی است.
جهت دریافت خدمات رنگ پتینه چیست با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.
اولین سوالی که در خصوص این موضوع مطرح می شود، این است که عامل به وجود آورنده معماری بومی چیست و چرا شهرهای مختلف کشور و به ویژه شهرهای کوچک از معماری بومی خاص آن منطقه فاصله گرفته اند؟ برای یافتن به پاسخ سوالات فوق و سوالات مشابه دیگر با سپیده ملایری دکترای معماری، مدرس دانشگاه و آموزش و پرورش که سابقه تدریس کارگاه های معماری و تالیف چند عنوان کتاب و مقاله را در کارنامه خود دارد، گفت وگو کردیم که مشروح آن از نظر مخاطبان می گذرد.
معماری به یک کالای تجاری تبدیل شده است
سپیده ملایری دانش آموخته مقطع دکتری در رشته معماری در ابتدای این گفت وگو ضمن بیان اینکه مهمترین و اصلی ترین کار معماری تاثیر بر سبک زندگی انسان هایی است که جسم، روح و روان خود را به دست فضاها سپرده اند، گفت: امروز نظاره گر ساختمان هایی هستیم که تناسبی با محیط ندارند و بیشتر تمول و ثروتِ صاحبان و مالکان را نمایش می دهند. نماهای موسوم به رومی، یونانی، کلاسیک که معضل ساختمان سازی شده است؛ ساختمان هایی با تجملات بی کاربرد و فانتزی که معماری را در همین حد تنزل داده است.
وی یادآور شد: از تاثیرات مهم نماهای کلاسیک ایجاد احساس حقارت و تحکم است و برخلاف معماری اصیل ما در انتقالِ معنا، صرفا تبدیل به نشانه مصرف و تکرار مُد در جامعه شده است و خاستگاه آن مد، سوداگری، کالا شدن معماری بدون توجه به معماری بومی است. مُدی که ریشه شکلی اش را از غرب گرفته، با این تفاوت که تکرار کلیشه ها در کشور ایران بسیار ضعیف با شکل و بستر اولیه است و در فرایند بازتولیدِ مد در هر بار تکرار، ضعیف تر هم خواهد شد.
داور بین المللی همایش های شهر پایا توضیح داد: ترویج اشرافی گری و نمایش قدرت و خودبرتربینی در ظاهر ساختمان ساختار غلطی است که مشکل اصلی معماری ماست. درواقع ساختار غلط مدرنیته و لیبرالیسم در معماری شهرها که معماری ایرانی از دهه 70 به شدت متمایل به تظاهر گرایی و تجمل گرایی شده است و تضاد بین خانه ها نشان از عدم برنامه ریزی صحیح دارد.
ملایری ادامه داد: استفاده افراطی از احجام و عناصر نمادین که تعمدا و به صورت واضح با بستر و زمینه خود متفاوت است و مشابه کوشک ها و کاخ های کوچک، نشان از تمایل آگاهانه صاحبخانه به تمایز و تمول دارد. در این سبک نماها، وجه اقتصادی برای فروش بیشتر و نه عملکرد و رفع احتیاج بهتر، بسیار پررنگ است که خود ترویج دهنده فرهنگ مد در معماری و تبدیل شدن معماری به یک کالای تجاری است.
مدرس کارگاه های معماری گفت: معمارانی که خود را در اختیار سازندگان سوداگر قرار داده و پدیده نوکیسگی در بخشی از اقشار جامعه همراه با بنگاه های املاک بدون نظارت کافی سعی در سوق دادن جامعه به سمت سبک انقضا یافته دارد، در مناطقی از شهر هم که توسعه نیافته است، دیده می شود.
نویسنده کتاب تکنولوژی فرایند آجر و بلوک سفالی اضافه نمود: با وجود پیروز نبودن طراحی خانه ها و مسکن در پلان، روابط خارجی، داخلی، تفکیک فضاها، سلسله مراتب، وسعت مناسب، کیفیت نور، تهویه، فضای سبز، سرزندگی و دلپذیری، صِرف استفاده از نماهای کلاسیک حتی با مصالح بی ارتباط با این سبکِ نما مثل سیمان و رابیتس باعث جلب نظر مخاطب شده اند.
ایران در استفاده بی رویه از سنگ رتبه نخست دنیا را دارد!
وی اضافه نمود: در شهرهایی با قدمت چند صد ساله مانند شهر دامغان نمای ناهمگون و نامتناسب با اقلیم و فرهنگ توجیه ناپذیر است؛ درحالی که آجر و خاک با طبیعت، اقلیم و محیط زیست منطقه سازگار است، اما استفاده بی رویه از سنگ در هفتاد سال گذشته ما را در رتبه نخست دنیای قرار داده است.
ساخت آپارتمان در دامغان با تقاضای مسکن، همخوانی ندارد
سپیده ملایری گفت: تخریب ساختمان های قدیمی با عمر متفاوت در شهر دامغان و ساختن آپارتمان از مسائل مهم در این شهر است که مازاد بر احتیاج و تقاضای مسکن در این شهر بدون توجه به تاثیر ساختمان های بلندمرتبه و آپارتمان نشینی بر جنبه های روحی و روانی ساکنین شکل گرفته است، زیرا تاثیر محیط بر استرس و تنش ها مساله ای اثبات شده است.
این پژوهشگر حوزه معماری ادامه داد: اسلام با آپارتمان نشینی مخالف نیست، چون زاییده احتیاج زندگی امروزی است اما با نقض حریم خصوصی مخالف است؛ با رعایت 70 درصد شاخص های اسلامی می توانیم آپارتمان هایی مناسب داشته باشیم.
لِه شدن عدالت شهری در ساختار شهری با ساخت آپارتمان
برگزیده جشنواره نوجوان خوارزمی گفت: هنگامی که حریم های اخلاقی، بصری، سمعی در شهر از بین برود عدالت شهری در ساختار شهری لِه خواهد شد. هدف معماری اسلامی تربیت انسان اخلاق گرا است تا جامعه اخلاق گرا شود و معماری نقش مهمی در این زمینه دارد.
وی اعلام کرد: تضعیف صله رحم، کاهش مشارکت همکاری تعاملی، کاهش فضای فراغت و بازی بچه ها در شهرها بدون توجه به محور انسان، فعالیت و احتیاجهایش کاملا به چشم می خورد. از مصادیق نقض حقوق در شهر دامغان، فروختن سایه، آفتاب و محرومیت ساکنین از انرژی های طبیعی است که با سلامت جسم و روان مردم ارتباط دارد.
ملایری گفت: کاهش کیفیت زندگی و افزایش جرم از پیامدهای آپارتمان نشینی حاصل از تراکم فروشی است که در آینده شاهد رواج بیشتر آپارتمان نشینی در شهر دامغان هستیم.
این مدرس آموزش و پرورش اضافه نمود: ناهنجاری و جرم در ساختمان های مرتفع 38 درصد بیشتر از ساختمان های کوتاه و کم ارتفاع است که تراکم نه تنها مسئله شهر را حل نکرده بلکه مسئله ساز نیز شده است؛ مانند بحث پارکینگ که گاهی میزان پارک ماشین ها از آستانه تحمل شهر خارج می شود و این نمونه در شهر دامغان کاملا مشهود است.
پژوهشگر برتر استان سمنان در سال 98 یادآور شد: در این تراکم فروشی و فروختن مواهب طبیعی، شهرداری برای تامین منابع اقتصادی معیوب خود و پوشش هزینه ها به آن رونق بخشیده که خود عامل شکل دریافت شهرهایی بی نظم و آشفته، کاهش کیفیت محلات، ناهنجاری و جرم خیزی، اختلاف همسایه، اشراف برخانه های یکدیگر، از بین رفتن آسایش و آرامش و نقض حریم شهفرایندان شده است.
تنزل صندلی شهرداری در زمینه حراست از حقوق شهفرایندان
وی گفت: به همین دلیل جریان بورس بازی زمین به وجود آمده و به جای آنکه صندلی شهرداری، دستگاهی برای حراست از حقوق شهفرایندان باشد، به نهادی برای صدور مجوز ساخت و ساز بر مبنای سود تبدیل شده است.
سپیده ملایری اضافه نمود: در میان این تراکم فروشی بخشی از تمایل و علاقه مردم و اقبال به سمت آپارتمان نشینی به مبحث برند شدن یک محله یا منطقه در شهر برمی شود که شهفرایندان با انتساب خود به آن محله خود را دارای پایگاه اجتماعی مناسب و آبرومند می دانند و به نوعی احساس قدرت و شان و منزلت اجتماعی می نمایند؛ همچنین حاضرند برای نمایش قدرت حاصل از زندگی در منطقه ای خاص از مزایای خانه های ویلایی خود را محروم نمایند که نتیجه آن تراکم در بعضی نقاط شهر و از بین رفتن حیات، شادابی، سرزندگی در قسمت های دیگر شهر شده است؛ درحالی که همین محلات هم از نابسامانی حاصل از تراکم ساختمان ها رنج می برند و با عدالت اجتماعی تناقض دارد.
نویسنده کتاب تکنولوژی فرایند آجر و بلوک سفالی اضافه نمود: مسئله مهم دیگر در معماری شهر دامغان بحث نقض حریم و حقوق شهفرایندان و ساختمان هاست که در چند سال اخیر به شدت رشد یافته و با موارد مطرح شده در ارتباط است. معماران ریشه ها و تبعیت از سنت های اجتماعی و کیفیت تعامل با دیگران را می بایست درک نمایند مانند معماران گذشته؛ چون این مسئله مصداق دستورات دین اسلام در زمینه معماری است که قوانینی در زمینه ارتباط انسان با محیط پیرامون دارد، زیرا زندگی در هر مکانی باید با قوانین حاکم بر محیط آن هماهنگ باشد و نسبت به عوامل محیطی بی تفاوت نباشد.
وی اعلام کرد: معماری سرزمین های پایدار در کشور های اروپایی را در سرزمین های بی قرار مانند ایران استفاده می کنیم بنابراین شاهد مشکلاتی عدیده در شهرها و معماری و ساختمان ها هستیم.
ملایری توضیح داد: تخلفات اداری، دور زدن قانون، تبدیل جرم و جریمه به تخلف و پرداخت رشوه، جای اصول درست ساخت و ساز را می گیرد شهرداری ها باید ضعف های موجود در سیستم و نقاط شهری را رفع نمایند اما متوسل به اجرای پروژه های عمرانی، ساخت مراکز تجاری بیش از حد شهر، برگزاری جشنواره فرهنگی و تراکم فروشی شده و این سیستم معیوب به سایر نهادها هم سرایت می نماید.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران