شپشک برنج چیست و چگونه می توان آنها را از بین برد؟ - پایگاه خبری شیرگاه نیوز

شپشک برنج چیست؟

نام علمی شپشک برنج (Sitophilus Oryzae) است که در زبان یونانی به عبارت عاشق دانه برنج معنا می گردد. شپشک یا سرخرطومی دانه های برنج را برای رشد و فراوری مثل ترجیح می دهد. این حشره بعلاوه غلاتی مانند گندم، ذرت، چاودار و جو را می خورد. این حشره اگر نتواند دانه ای پیدا کند، از آجیل بادام هندی، دانه پرندگان و محصولات غلاتی مانند ماکارونی، نان و آرد نیز تغذیه می نماید. شپشک های برنج سوسک های کوچکی هستند که طول آنها از 0.16 تا 0.32 سانتی متر بیشتر نیست. اگر زیر ذره بین به آنها نگاه کنید، چهار لکه زرد متمایل به قرمز را در پشت آنها خواهید دید. شما بعلاوه متوجه پوزه بلندی خواهید شد که حدود 1.3 طول بدن شپشک را تشکیل می دهد.

تخم شپشک برنج

هنگامی که شپشک ماده آماده تخم گذاری است، حفره ای را در یک دانه برنج ایجاد می نماید. سپس یک تخم را در سوراخ قرار می دهد و آن را با ترشحات چسبنده می بندد. شپشک برنج ماده در پی بزرگترین دانه هایی است که می تواند پیدا کند اما اگر دانه ای پیدا نکند، ممکن است تخم خود را در یک تکه ماکارونی یا حتی یک تکه آرد سفت بگذارد.

لارو شپشک برنج

هنگامی که تخم از دانه خارج می گردد، یک لارو شپشک برنج ظاهر می گردد. لارو سرخرطومی برنج شبیه حشره های کوچک با بدنی نرم و متورم و سر تیره است. لارو داخل هسته یا دانه ای که در آن متولد شده است را می خورد و همانطور رشد می نماید. هنگامی که در نهایت دانه را توخالی می نماید، لارو یک شفیره (پیله) تشکیل می دهد و به صورت شپشک برنج بالغ ظاهر می گردد.

چرخه زندگی شپشک برنج

در طول عمر چهار تا پنج ماهه یک شپشک برنج ماده بالغ بین 300 تا 400 تخم به اندازه دو تا چهار عدد در روز می گذارد. این تخم ها در حدود سه روز از تخم خارج می شوند. سپس لاروها به طور میانه 18 روز را صرف غذا می نمایند تا زمانی که هسته آنها خالی گردد. هنگامی که لارو به میزان کامل خود می رسد، پوسته سختی را در هسته تشکیل می دهد و بسته به دما بین 5 تا 16 روز استراحت می نماید.

شپشک تازه برنج بالغ برای سه تا چهار روز آینده با سفت شدن پوسته تازه آن در بذر باقی می ماند. شپشک های برنج به محض اینکه شفیره های خود را بیرون ریختند، آماده فراوری مثل می شوند. در عرض 28 روز، سرخرطومی شپشک برنج به رشد کامل می رسد. اگر یک تن برنج با تنها 10 عدد سرخرطومی مورد حمله قرار گیرد، در عرض چند ماه، یک تن برنج ممکن است خانه چندین میلیون لارو شپشک برنج باشد و ده ها هزار شپشک بالغ مشغول تخم گذاری می شوند.

شپشک برنج از کجا می آید؟

بیشتر حشره شناسان بر این باورند که شپشک برنج از شبه قاره هند منشاء گرفته است. این حشرات احتمالاً از آنجا با تجارت غلات سفر کردند و امروزه در سراسر دنیا یافت می شوند. در ایالات متحده، می توانید آنها را تا شمال تنسی و کارولینای شمالی نیز پیدا کنید. اما به طور کلی، این حشره در هوای گرم و از بیرون خانه به داخل می آید.

آیا شپشک برنج مضر است؟

شپشک برنج از مضرترین و مخرب ترین آفاتی است که صنعت غلات را درگیر نموده است. هنگامی که شپشک به سطل غلات راه می یابد، می تواند تقریباً غلات ذخیره شده را نابود کند. علاوه بر این، گندم، ذرت، جو و سایر محصولات می توانند به منطقه ها پرورش شپشک برنج تبدیل شوند. کشورهای فراوری نماینده برنج با آسیب مشابهی از شپشک برنج روبرو هستند.

آیا شپشک برنج گاز می گیرد؟

شپشک برنج نه گاز می گیرد و نه نیش می زند و نه ناقل بیماری است. این حشره به حیوانات خانگی حمله نمی نماید، مبلمان چوبی را نمی جود یا پارچه را سوراخ نمی نماید. قطعات دهان شپشک صرفاً برای سوراخ کردن دانه ها استفاده می گردد، نه برای دفاع یا گاز گرفتن، به همین علت ترس از موارد گفته شده بی علت است.

چگونه شپشک برنج را از بین ببریم؟

برای خلاص شدن از شر شپشک برنج در خانه راه های زیر را دنبال کنید:

• هر ماده غذایی خشک که به طور ایمن در یک ظرف شیشه ای یا پلاستیکی محکم و در بسته نگهداری نمی گردد را دور بریزید. در حالی که هیچکس دوست ندارد غذا را دور بریزد اما هیچ راهی برای دانستن اینکه کدام اقلام میزبان شپشک برنج هستند وجود ندارد.
• قفسه ها را پس از خالی کردن و دور ریختن مواد غذایی که ممکن است با شپشک برنج آلوده شده باشند، از بالا به پایین کاملاً جاروبرقی بکشید.
• لبه ها، گوشه ها و محل اتصال قفسه ها را تمیز کنید زیرا این مکان ها مخفیگاه های رایجی برای سرخرطوم ها هستند.
• هر شکافی که ممکن است برای سرخرطومی ها پناهگاه ایجاد کند را درزبندی کنید.

از بین بردن شپشک در خانه

وقتی شپشک برنج خود را بیرون کردید، باید مطمئن شوید که آنها بر نمی گردند. بعضی از اقدامات عملی برای جلوگیری از هجوم شپشک برنج عبارتند از:

• قبل از خرید غذا، بسته را از نظر سوراخ یا پارگی آنالیز کنید. هر روزنه ای می تواند به شپشک ها یا سایر حشرات اجازه دهد تا وارد بسته شوند و از آنجا به خانه شما برسند.
• محصولات غذایی را از بسته بندی اصلی خود خارج کنید و در ظروف نگهداری محکمی مانند ظروف نگهداری مواد غذایی ضد هوا قرار دهید.
• سعی کنید از نگهداری تعداد زیادی کیسه برنج در انبار خودداری کنید و به میزان مصارف خانگی خود برنج تهیه کنید.

پیشگیری از ورود شپشک برنج

در حالی که سرخرطومی ها معمولاً فقط به غذا آسیب می رسانند، بعضی از افراد ممکن است در مواجهه با تعداد زیادی از آنها دچار واکنش آلرژیک شوند. بهتر است در وهله اول سعی کنید از شپشک ها جلوگیری کنید اما حتی با اقدامات احتیاطی، ممکن است کاملاً امکان پیشگیری از آنها وجود نداشته باشد. اگرچه خلاص شدن از شر شپشک ها سخت نیست اما می تواند زمان بر و خسته نماینده باشد. در ادامه به نکاتی در خصوص پیشگیری از ورود شپشک برنج اشاره می کنیم:

• اگر به بسته های باز یا باز نشده مشکوک هستید که ممکن است حاوی این سرخرطومی ها باشد، بهتر است از شر آنها خلاص شوید. شپشک ها می توانند مقوا و پلاستیک را بجوند، به این معنی که می توانند در بسته های باز نشده غذا نیز وارد شوند.
• اگر غذا در کیسه ای در بسته و بدون آلودگی واقع شده است، از شر بسته بندی های اضافی مواد غذایی مانند جعبه های مقوایی خلاص شوید. سرخرطومی ها می توانند در بسته بندی پنهان شده و بعداً دوباره ظاهر شوند.
• اگر می خواهید مواد غذایی را نجات دهید، اقلام را برای چند روز در فریزر بگذارید یا در صورت احتیاج، آنها را زیر آفتاب گرم تابستان پخش کنید و سپس در ظرف در بسته ای نگهداری نمایید.
• پس از خلاص شدن از شر غذاهای آسیب دیده، باید انبار خود را تمیز کنید. همه چیز را از انبار بیرون بیاورید و قفسه ها را کاملاً جاروبرقی بکشید، از جمله شکاف ها و جاهایی که ممکن است شپشک ها در آنجا پنهان شوند. باید کیسه جاروبرقی را دور بیندازید یا محتویات جاروبرقی را بیرون بریزید و قبل از آوردن دوباره آن را تمیز و ضدعفونی کنید.
• قفسه ها را با آب گرم و صابون یا اسپری ضدعفونی نماینده پاک کنید سپس دوباره با سرکه سفید که به کشتن سرخرطومی معروف است آن را تمیز نمایید.
• وسایل سالمی مانند قوطی یا ظروف را قبل از بازگرداندن به انبار تمیز کنید.

شپشک ها چگونه وارد برنج می شوند؟

از آنجایی که شپشک های برنج می توانند در کمتر از یک ماه از تخم به بلوغ برسند، می توانند به سرعت یک شالیزار برنج را اشغال نمایند. بعلاوه تخم شپشک برنج با چشم غیرمسلح تقریبا نامرئی است و به راحتی یک برنج را آلوده می نماید. هنگام خرید برنج از فروشگاه، می توانید برنج را به مدت سه تا چهار روز در فریزر قرار دهید. لارو شپشک برنج و تخم ها نمی توانند در دمای انجماد دوام بیاورند و این انجماد عمیق تضمین می نماید که در هنگام پختن برنج، هیچ حیوانی از تخم بیرون نمی آید.

آیا می توانید برنجی بخورید که شپشک دارد؟

در حالی که سرخرطومی برنج آفت ناخوشایندی است اما سمی نیست و ناقل بیماری نمی باشد. نه شپشک برنج بالغ، نه لارو و نه تخم آن، شما را بیمار نمی نمایند. اگرچه می توانید برنج، آرد یا غلات آلوده به شپشک را به اندازه کم بخورید اما بیشتر ما احتمالاً غذای پر از حشره را بیرون می ریزیم.

شپشک برنج از چی بدش میاد؟

در ادامه به دو درمان خانگی برای از بین بردن شپشک برنج اشاره می کنیم:

• برگ بو: محافظت قدرتمندی در برابر شپشک ها ایجاد می نماید زیرا آنها و بسیاری از حشرات دیگر از بوی برگ بو بیزارند. چند برگ بو را در کیسه برنج قرار دهید.
• فلفل سیاه: فلفل سیاه برای شپشک برنج بسیار سمی است. پاشیدن فلفل سیاه در کیسه برنج ممکن است باعث از بین رفتن شپشک گردد.

از بین بردن کرم برنج با میخک

استفاده از میخک یکی از روش های خوب برای نابودی حشرات برنج است. فقط ضروری است اندازهی میخک درون ظرف یا کیسه برنج بریزید عطر میخک باعث می گردد تا شپشک ها از داخل برنج به بیرون بروند.

شپشک برنج در رختخواب

اگر شپشک برنج وارد رختخواب شما شد، باید تمامی محلفه و بالش ها را بشویید و کل اتاق را جاروبرقی کنید. سعی کنید در گوشه های اتاق تختخواب از برگ بو یا میخک بهره ببرید.

از بین بردن شپشک برنج در خانه نی نی سایت

یا باید کل برنج را دور بریزید یا اگر شپشک به اندازه کمی در کسیه برنج شما است، از روش هایی که در بالا شرح دادیم بهره ببرید.

کلام آخر

شپشک برنج برای کشاورزان غلات و سیلو داران مشکل ساز است. اما وقتی شپشک برنج وارد فضای خانه می گردد، برای شما مشکل ساز خواهد بود. اما اکنون که می دانید چگونه شپشک ها را بیرون بیاورید و از بازگشت آنها جلوگیری کنید، دیگر مشکل خاصی نخواهید داشت. این امکان را دارید از ظروف در بسته برای محافظت از مواد غذایی خود بهره ببرید، از برگ بو و فلفل سیاه برای دور کردن شپشک ها بهره ببرید. بعلاوه برای خرید انواع مواد غذایی سالم می توانید به وبسایت و اپلیکیشن خبرنگاران مراجعه کنید.